Hàng siêu trường siêu trọng là gì? Đây là một khái niệm quen thuộc trong lĩnh vực vận tải và logistics, dùng để chỉ những loại hàng hóa có kích thước, trọng lượng vượt quá giới hạn cho phép của phương tiện giao thông thông thường. Việc hiểu rõ đặc điểm và quy định vận chuyển loại hàng này là yếu tố quan trọng giúp đảm bảo an toàn, tiết kiệm chi phí và tuân thủ pháp luật. Cùng tìm hiểu chi tiết về hàng siêu trường siêu trọng và các quy định vận chuyển ngay trong bài viết sau đây.
Hàng siêu trường siêu trọng là gì?
Hàng siêu trường siêu trọng là thuật ngữ dùng để chỉ những loại hàng hóa có kích thước hoặc trọng lượng vượt quá giới hạn cho phép của phương tiện vận tải thông thường và không thể tháo rời hoặc chia nhỏ để vận chuyển. Theo quy định tại Điều 12 Thông tư 46/2015/TT-BGTVT, hàng siêu trường là hàng không thể tháo rời, khi xếp lên phương tiện vận chuyển có một trong các kích thước bao ngoài như sau:
- Chiều dài lớn hơn 20 mét
- Chiều rộng lớn hơn 2,5 mét
- Chiều cao tính từ mặt đường xe chạy trở lên lớn hơn 4,2 mét (đối với xe chở container là 4,35 mét).
Hàng siêu trọng là hàng không thể tháo rời, có trọng lượng lớn hơn 32 tấn cho mỗi kiện hàng. Những loại hàng hóa này thường là các thiết bị công nghiệp, máy móc, kết cấu thép lớn phục vụ các dự án xây dựng, năng lượng hoặc giao thông.
Vì đặc thù về kích thước và trọng lượng, việc vận chuyển hàng siêu trường siêu trọng đòi hỏi phải sử dụng các phương tiện chuyên dụng, có giấy phép lưu hành đặc biệt do cơ quan có thẩm quyền cấp. Quá trình vận chuyển phải tuân thủ nghiêm ngặt các quy định về an toàn giao thông, bảo vệ công trình hạ tầng và có thể cần xe hỗ trợ dẫn đường hoặc hộ tống trong một số trường hợp đặc biệt.
Các đặc điểm của hàng siêu trường siêu trọng
Hàng siêu trường siêu trọng là loại hàng hóa đặc biệt với sự khác biệt về kích thước, trọng lượng và yêu cầu vận chuyển nghiêm ngặt. Dưới đây là các đặc điểm nổi bật nhất của hàng siêu trường siêu trọng:
Kích thước và trọng lượng vượt chuẩn
Hàng siêu trường là hàng không thể tháo rời, khi xếp lên phương tiện vận chuyển có một trong các kích thước bao ngoài như:
- Chiều dài lớn hơn 20 mét
- Chiều rộng lớn hơn 2,5 mét
- Chiều cao tính từ mặt đường xe chạy trở lên lớn hơn 4,2 mét (đối với xe chở container là 4,35 mét).
- Hàng siêu trọng là hàng không thể tháo rời, có trọng lượng mỗi kiện lớn hơn 32 tấn.
Không thể tháo rời hoặc chia nhỏ
Đặc điểm quan trọng của hàng siêu trường siêu trọng là không thể tháo rời hoặc chia nhỏ để vận chuyển. Nếu có thể tháo rời hoặc chia nhỏ, hàng hóa sẽ không được xếp vào nhóm này.
Yêu cầu phương tiện vận chuyển chuyên dụng
Việc vận chuyển hàng siêu trường siêu trọng bắt buộc phải sử dụng các loại xe chuyên dụng như xe đầu kéo mooc lùn, rơ-moóc module có khả năng ghép nối, phù hợp với kích thước và tải trọng của từng loại hàng hóa.
Phương tiện phải được kiểm định an toàn kỹ thuật, bảo vệ môi trường và ghi rõ khả năng vận chuyển hàng siêu trường siêu trọng trong giấy chứng nhận kiểm định.
Phải có giấy phép lưu hành đặc biệt
Chủ phương tiện, người vận tải hoặc người điều khiển phương tiện phải có Giấy phép lưu hành xe quá tải trọng, xe quá khổ giới hạn do cơ quan có thẩm quyền cấp.
Khi lưu thông, phải tuân thủ các điều kiện ghi trong giấy phép, có thể cần xe dẫn đường hoặc hộ tống tùy theo kích thước, tải trọng và lộ trình vận chuyển.
Đảm bảo an toàn giao thông và công trình hạ tầng
Việc vận chuyển hàng siêu trường siêu trọng phải bảo đảm an toàn giao thông, an toàn cho công trình đường bộ, cầu đường và các công trình hạ tầng trên lộ trình vận chuyển. Trong một số trường hợp, phải khảo sát và gia cố đường bộ, cầu cống trước khi vận chuyển để đảm bảo an toàn tuyệt đối.
Quy định vận chuyển hàng siêu trường siêu trọng tại Việt Nam
Vận chuyển hàng siêu trường siêu trọng là lĩnh vực chịu sự quản lý chặt chẽ của pháp luật nhằm đảm bảo an toàn giao thông, bảo vệ hạ tầng và quyền lợi các bên liên quan. Dưới đây là tổng hợp các quy định quan trọng khi vận chuyển hàng siêu trường siêu trọng tại Việt Nam:
Yêu cầu về giấy phép và thủ tục
Mỗi chuyến vận chuyển hàng siêu trường siêu trọng đều cần có giấy phép lưu hành xe do Sở Giao thông Vận tải hoặc Cục Quản lý đường bộ cấp. Giấy phép này xác định rõ loại hàng, phương tiện, tuyến đường, thời gian vận chuyển và các điều kiện an toàn kèm theo.
Hồ sơ xin giấy phép bao gồm:
- Đơn đề nghị cấp phép theo mẫu quy định
- Bản sao giấy đăng ký xe
- Giấy chứng nhận kiểm định an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường
- Phương án vận chuyển chi tiết (lộ trình, biện pháp an toàn, thông tin hàng hóa, hợp đồng vận chuyển).
Thời gian cấp phép:
- Thông thường, giấy phép được cấp trong vòng 2 ngày làm việc kể từ khi nhận đủ hồ sơ hợp lệ.
Quy định về phương tiện và tuyến đường
Phương tiện vận chuyển:
- Phải là xe chuyên dụng (đầu kéo, rơ-moóc module, mooc lùn…) có kích thước, tải trọng phù hợp với loại hàng hóa và được ghi rõ trong giấy chứng nhận kiểm định an toàn kỹ thuật, bảo vệ môi trường.
- Trường hợp sử dụng rơ-moóc module ghép nối, phải được xác nhận trong giấy kiểm định và có giấy phép lưu hành đặc biệt.
Tuyến đường vận chuyển:
- Lộ trình vận chuyển phải được xác định rõ trong giấy phép, đảm bảo không gây cản trở giao thông và phù hợp với kết cấu hạ tầng đường bộ.
- Nếu hàng hóa vượt quá kích thước quy định (chiều rộng > 3,5m, chiều dài > 20m…), phải có xe hộ tống hoặc khảo sát, gia cường đường bộ trước khi vận chuyển.
Tốc độ và báo hiệu:
- Xe vận chuyển phải chạy đúng tốc độ quy định trong giấy phép và có báo hiệu rõ ràng về kích thước hàng hóa. Khi cần thiết, phải bố trí người chỉ dẫn giao thông để đảm bảo an toàn.
Các điều kiện an toàn khi vận chuyển
- Kiểm tra kỹ thuật phương tiện: Phương tiện phải được kiểm tra, đăng kiểm định kỳ và đảm bảo đầy đủ các trang thiết bị phòng chống cháy nổ, an toàn kỹ thuật trước khi vận chuyển.
- Chằng buộc, neo giữ hàng hóa: Hàng hóa phải được chằng buộc, kê lót chắc chắn bằng xích, cáp hoặc khung bảo vệ để tránh xê dịch, lật đổ trong quá trình di chuyển.
- Đào tạo và giám sát: Đội ngũ lái xe, nhân viên vận hành, giám sát phải được đào tạo bài bản về an toàn lao động và quy trình xử lý sự cố.
- Hộ tống và cảnh báo: Khi vận chuyển hàng hóa có kích thước vượt chuẩn, phải có phương tiện hộ tống, cảnh báo cho các phương tiện khác trên đường. Ngoài ra, cần phối hợp với lực lượng chức năng khi đi qua khu vực đông dân cư hoặc cầu, hầm yếu.
- Giới hạn thời gian vận chuyển: Thường được thực hiện vào ban đêm hoặc giờ thấp điểm để giảm thiểu ảnh hưởng đến giao thông.
- Bảo hiểm hàng hóa: Doanh nghiệp phải có bảo hiểm hàng hóa và trách nhiệm dân sự liên quan đến vận chuyển hàng siêu trường siêu trọng.
Các loại hàng siêu trường siêu trọng phổ biến
Hàng siêu trường siêu trọng thường là các loại thiết bị hoặc cấu kiện nặng, cồng kềnh, không thể tháo rời, với kích thước hoặc trọng lượng vượt mức cho phép. Dưới đây là các loại hàng phổ biến nhất:
Máy móc, thiết bị công nghiệp cỡ lớn
- Máy biến áp, máy phát điện, tua-bin, động cơ công suất lớn.
- Dây chuyền sản xuất, máy nghiền đá, máy cán thép, lò hơi công nghiệp.
- Tủ biến thế, tụ điện công nghiệp, thiết bị nâng hạ cỡ lớn.
Cấu kiện xây dựng và kết cấu thép
- Dầm cầu thép, dầm bê tông dự ứng lực, cột bê tông cho công trình điện, cầu vượt, cầu cảng.
- Khung thép tiền chế, kết cấu bê tông đúc sẵn, silo trạm trộn bê tông, bồn chứa hóa chất công nghiệp.
Phương tiện giao thông và thiết bị vận tải đặc biệt
- Xe cơ giới chuyên dụng như máy xúc, máy cẩu, xe lu, xe ủi, robot xây dựng.
- Xe ô tô nguyên chiếc, siêu xe, mô tô phân khối lớn, xe thể thao nhập khẩu.
Thiết bị, vật tư phục vụ ngành năng lượng
- Tuabin gió, cánh quạt điện gió, trụ điện gió, kết cấu tháp điện cao thế.
- Bình chứa khí hóa lỏng, bồn chứa xăng dầu, thiết bị lọc hóa dầu.
Nguyên vật liệu công nghiệp và xây dựng cỡ lớn
- Cuộn thép cuộn lớn, thép định hình, thép tấm khổ rộng.
- Khối bê tông tiền chế, khối đá hoặc vật liệu xây dựng có kích thước và trọng lượng lớn.
Các loại hàng hóa siêu trường siêu trọng khác
- Máy móc y tế cỡ lớn, thiết bị sản xuất đặc thù cho các ngành công nghiệp nặng.
- Các thiết bị công nghệ, dây chuyền sản xuất nhập khẩu nguyên khối.
Các phương tiện và thiết bị sử dụng để vận chuyển
Vận chuyển hàng siêu trường siêu trọng cần sử dụng những phương tiện và thiết bị chuyên dụng, đảm bảo an toàn, hiệu quả và tuân thủ các quy định nghiêm ngặt của pháp luật. Dưới đây là các loại phương tiện và thiết bị phổ biến:
Sơ mi rơ-moóc chuyên dụng
Sơ mi rơ-moóc là phương tiện không thể thiếu khi vận chuyển hàng siêu trường siêu trọng. Các loại sơ mi rơ-moóc chuyên dụng như mooc lùn, mooc sàn, mooc rút và mooc module thủy lực có khả năng chịu tải lớn, vận chuyển hàng hóa có kích thước và trọng lượng vượt chuẩn. Ví dụ, sơ mi rơ-moóc 6 trục AMT-L626-M2 có thể chuyên chở tới 96 tấn, còn các loại mooc lùn hoặc mooc module thủy lực hiện đại có thể chịu tải lên đến hơn 100 tấn và linh hoạt về chiều dài, chiều rộng để phù hợp từng loại hàng hóa.
Những loại sơ mi rơ-moóc này được thiết kế đặc biệt để đảm bảo an toàn cho hàng hóa và phương tiện trong suốt quá trình vận chuyển, đồng thời đáp ứng các tiêu chuẩn kiểm định an toàn kỹ thuật, bảo vệ môi trường.
Xe đầu kéo công suất lớn
Xe đầu kéo công suất lớn là phương tiện chủ lực kéo các loại sơ mi rơ-moóc hoặc mooc module chở hàng siêu trường siêu trọng. Các dòng xe đầu kéo như Man, Hyundai, Howo, đầu Mỹ… được trang bị động cơ mạnh mẽ, hệ thống phanh và kiểm soát tải trọng hiện đại, đảm bảo kéo được các kiện hàng có trọng lượng từ vài chục đến hàng trăm tấn.
Xe đầu kéo siêu trường siêu trọng thường được thiết kế riêng biệt, có thể kéo theo các loại mooc từ 8 đến 25 trục, phù hợp với từng loại hàng hóa và lộ trình vận chuyển. Ngoài ra, các xe này phải được cấp phép lưu hành đặc biệt và kiểm định định kỳ để đảm bảo an toàn tuyệt đối khi vận chuyển trên đường bộ.
Thiết bị hỗ trợ như cẩu, nâng, xe tháp
Bên cạnh phương tiện chính, các thiết bị hỗ trợ như xe cẩu tự hành, cẩu chuyên dụng bánh lốp, xe nâng hàng, xe tháp… đóng vai trò quan trọng trong việc bốc xếp, nâng hạ, lắp đặt và di chuyển hàng hóa siêu trường siêu trọng. Xe cẩu tự hành có sức nâng từ 10 – 160 tấn, hỗ trợ hiệu quả cho việc nâng hạ các cấu kiện lớn tại kho bãi, công trường hoặc cảng biển.
Xe nâng hàng cũng được sử dụng để di chuyển các kiện hàng nhỏ, sắp xếp hàng hóa lên xe vận chuyển một cách an toàn và thuận tiện. Đặc biệt, trong các dự án xây dựng hoặc lắp đặt thiết bị công nghiệp, xe tháp và cẩu tháp là thiết bị không thể thiếu để vận chuyển và lắp ráp các cấu kiện lớn, nặng, ở độ cao hoặc vị trí khó tiếp cận.
Quy trình vận chuyển hàng siêu trường siêu trọng
Vận chuyển hàng siêu trường siêu trọng là một quá trình phức tạp, đòi hỏi sự phối hợp chặt chẽ giữa chủ hàng, đơn vị vận tải và các cơ quan chức năng. Dưới đây là quy trình chi tiết:
Bước 1: Tiếp nhận thông tin và khảo sát thực tế
- Đơn vị vận chuyển tiếp nhận thông tin chi tiết từ khách hàng: loại hàng hóa, kích thước, trọng lượng, điểm lấy – giao hàng, thời gian dự kiến vận chuyển.
- Đội ngũ kỹ thuật tiến hành khảo sát thực tế hàng hóa và tuyến đường di chuyển để xác định các chướng ngại vật, cầu yếu, đoạn đường hạn chế tải trọng hoặc chiều cao, từ đó đề xuất phương án vận chuyển tối ưu nhất.
Bước 2: Lập phương án vận chuyển và báo giá
- Dựa trên kết quả khảo sát, đơn vị vận chuyển xây dựng phương án vận chuyển chi tiết: lựa chọn phương tiện, thiết bị hỗ trợ, lộ trình, biện pháp an toàn, thời gian thực hiện.
- Báo giá dịch vụ vận chuyển và thương thảo, ký kết hợp đồng với khách hàng.
Bước 3: Chuẩn bị hồ sơ, xin giấy phép vận chuyển
- Đơn vị vận chuyển chuẩn bị đầy đủ hồ sơ: đơn đề nghị cấp phép, giấy đăng ký xe, kiểm định kỹ thuật, phương án vận chuyển, hợp đồng vận chuyển.
- Nộp hồ sơ xin giấy phép vận chuyển hàng siêu trường siêu trọng tại cơ quan quản lý giao thông có thẩm quyền (Sở GTVT hoặc Cục Quản lý đường bộ).
- Sau khi hồ sơ được phê duyệt, nhận giấy phép lưu hành với các điều kiện cụ thể về lộ trình, thời gian, biện pháp an toàn.
Bước 4: Chuẩn bị phương tiện, thiết bị và công tác an toàn
- Kiểm tra kỹ thuật phương tiện, thiết bị hỗ trợ (xe đầu kéo, rơ-moóc, cẩu, xe nâng…), đảm bảo phù hợp và an toàn tuyệt đối.
- Chằng buộc, kê lót hàng hóa chắc chắn bằng dây xích, cáp, khung bảo vệ đúng quy chuẩn kỹ thuật.
- Bố trí xe hộ tống, cảnh báo, phối hợp với lực lượng chức năng khi cần thiết.
Bước 5: Thực hiện vận chuyển
- Tiến hành vận chuyển theo đúng phương án và lộ trình đã được cấp phép, tuân thủ nghiêm ngặt các quy định về tốc độ, biển báo, an toàn giao thông và chỉ dẫn của người giám sát.
- Trong quá trình vận chuyển, duy trì liên lạc giữa các phương tiện, xử lý linh hoạt các tình huống phát sinh trên đường (ổ gà, dốc, cầu yếu…).
- Khi đến nơi, tiến hành bàn giao hàng hóa, lập biên bản xác nhận và bốc dỡ hàng an toàn.
Bước 6: Báo cáo và kết thúc vận chuyển (nếu yêu cầu)
Một số trường hợp, doanh nghiệp cần báo cáo kết quả vận chuyển với cơ quan cấp phép để xác nhận hoàn thành nhiệm vụ và tuân thủ đúng quy định.
Những lưu ý quan trọng khi vận chuyển hàng siêu trường siêu trọng
Vận chuyển hàng siêu trường siêu trọng đòi hỏi sự chuẩn bị kỹ lưỡng và tuân thủ nghiêm ngặt quy định. Dưới đây là những điểm quan trọng bạn cần nhớ:
- Chọn đơn vị vận chuyển uy tín: Ưu tiên các công ty có kinh nghiệm, phương tiện chuyên dụng và đầy đủ giấy phép để đảm bảo an toàn và xử lý tốt mọi tình huống phát sinh.
- Kiểm tra phương tiện, thiết bị: Đảm bảo xe, mooc, cẩu… đều đạt chuẩn kỹ thuật, phù hợp với kích thước và tải trọng hàng hóa.
- Xin giấy phép lưu hành: Mỗi chuyến đều phải có giấy phép vận chuyển hàng quá khổ, quá tải và tuân thủ đúng lộ trình, thời gian, điều kiện ghi trong giấy phép.
- Khảo sát tuyến đường kỹ lưỡng: Xác định trước các điểm cầu yếu, đường hẹp, lên phương án hỗ trợ, hộ tống và cảnh báo an toàn.
- Chằng buộc hàng hóa chắc chắn: Sử dụng dây xích, cáp, khung bảo vệ đúng kỹ thuật để tránh xê dịch, lật đổ khi di chuyển.
- Tuân thủ tốc độ, biển báo: Lái xe đúng tốc độ, có biển cảnh báo, đèn tín hiệu, bố trí xe hộ tống khi cần thiết.
- Đào tạo và giám sát nhân sự: Lái xe và đội vận hành phải có kinh nghiệm, được đào tạo bài bản, luôn giữ liên lạc và chủ động xử lý sự cố.
- Chuẩn bị phương án dự phòng: Luôn có kế hoạch ứng phó các tình huống bất ngờ như hỏng xe, thời tiết xấu hoặc ùn tắc giao thông.
FAQs – Câu hỏi thường gặp
Dưới đây là giải đáp chi tiết một số câu hỏi thường gặp về hàng siêu trường, siêu trọng:
Hàng siêu trường siêu trọng có cần bảo hiểm không?
Có. Việc mua bảo hiểm cho hàng siêu trường siêu trọng là rất cần thiết và thường được khuyến nghị trong mọi hợp đồng vận chuyển. Do đặc thù giá trị lớn, rủi ro cao và quá trình vận chuyển phức tạp, bảo hiểm giúp giảm thiểu thiệt hại tài chính nếu xảy ra sự cố như tai nạn, va chạm, hư hỏng hoặc mất mát hàng hóa. Chủ hàng nên thỏa thuận rõ về phạm vi, thời hạn và mức đền bù trong hợp đồng bảo hiểm, đảm bảo quyền lợi khi có rủi ro phát sinh.
Cách tính cước phí vận chuyển loại hàng này
Cước phí vận chuyển hàng siêu trường siêu trọng thường được tính dựa trên các yếu tố sau:
- Kích thước, trọng lượng hàng hóa: Hàng càng lớn, càng nặng thì chi phí càng cao.
- Quãng đường vận chuyển: Cước phí tính theo km hoặc theo tuyến đường cụ thể.
- Loại phương tiện sử dụng: Mooc lùn, mooc thủy lực, xe tự hành (SPMT) có mức giá khác nhau.
- Chi phí giấy phép, xe hộ tống, khảo sát tuyến đường và các dịch vụ hỗ trợ khác.
Công thức phổ biến: Cước vận chuyển = Trọng lượng thực x Đơn giá
Hoặc tính theo thể tích: Trọng lượng (kg) = (Dài x Rộng x Cao)/5000
Những ai cần dịch vụ vận chuyển hàng siêu trường siêu trọng?
Dịch vụ này phù hợp với:
- Doanh nghiệp xây dựng, lắp đặt công trình lớn (cầu đường, nhà máy, điện gió…)
- Nhà máy, khu công nghiệp cần vận chuyển máy móc, thiết bị cỡ lớn, dây chuyền sản xuất.
- Đơn vị nhập khẩu, xuất khẩu hàng hóa siêu trường siêu trọng.
- Các công ty logistics, dịch vụ vận tải chuyên nghiệp cần tối ưu hóa giải pháp vận chuyển cho khách hàng.
Hàng siêu trường siêu trọng là những loại hàng đặc biệt về kích thước và trọng lượng. Việc hiểu rõ hàng siêu trường siêu trọng là gì, đặc điểm, quy định và quy trình vận chuyển sẽ giúp quá trình vận chuyển thuận lợi, an toàn và đúng pháp luật. Hy vọng những chia sẻ trong bài sẽ hữu ích với bạn.
